Boegschroef voor de WALTA

(Een bijdrage van Arthur de Vries; eigenaar van de WALTA. E-mail: celstar@skynet.be )

We gaan 4 jaar terug in de tijd.  In een jachthaven in Hellevoetsluis hebben we een pracht van een schip gevonden, een Dartsailer 38.  Oorspronkelijk was dit voor ons een totaal onbekend merk, maar we werden aangetrokken door de lijn van het schip.  Door contact te zoeken met redacties van watersportbladen en met de Dartsailerclub kwamen we goed op de hoogte van de sterktes en zwaktes van dit type schip.  Na een uitvoerige keuring, met extra aandacht voor die mogelijke zwakke plekjes, kwam de WALTA er met een keurig rapportcijfer van af.  De expert complimenteerde ons op de goede keuze en de staat van het schip.  Natuurlijk waren er wel een paar punten van aandacht, maar over het algemeen was dit één van de betere Dartsailers die hij had gezien.  Wel vroeg hij zich af waarom dit schip geen boegschroef had.  Uiteindelijk heeft het schip een aanzienlijke waterverplaatsing en een flinke windvang.  Naar zijn mening zou was dat een gemis op het schip.

Nu hadden we al eerder via de club vernomen dat een boegschroef absoluut geen overbodige luxe was, dus zijn opmerking versterkte ons gevoel dat het schip niet compleet was.

We kregen het gevoel dat we zonder boegschroef als een onmanoeuvreerbaar schip een gevaar op de waterweg zouden worden.  We zagen ons al met onze circa 15 ton een ravage aanrichten aan de lichtgebouwde snelle jachtjes in een sluis.  En kon je zonder boegschroef wel probleemloos aanmeren, met name achteruit in een box ?  Onze overtuiging om het schip te kopen stond onder druk, ondanks de goede keuring en adviezen.

Onder het motto “zien is geloven” stapte ik naar de eigenaar en legde hem mijn twijfel uit. Zijn reactie was krachtig: “Die boegschroef is totaal niet nodig, ga maar mee en dan zal ik het je laten zien”.  De eigenaar was een man van in de 70 jaar, met een enorme nautische ervaring, zowel door de hobby als professioneel.  Hij was met het schip al op allerlei verre bestemmingen geweest.  In het logboek van de WALTA toonde hij de verslagen van zijn bezoeken aan Frankrijk, Ierland en Noorwegen.  Deze man kon lezen en schrijven met zijn schip.

Bij het uitvaren uit de box mocht ik toekijken, hij verrichtte op zijn gemakje alleen alle handelingen, van lijnen tot aan bediening van de motor.  Terug naar de box varend vroeg hij mij goed op te letten opdat ik de volgende keer zelf het schip achteruit die nauwe box in kon varen.  Inmiddels was het windkracht 6 geworden, en zonder de minste moeite manoeuvreerde hij het schip, gebruikmakend van het schroefeffect en een hulplijntje, de box in en maakte de lijnen eigenhandig weer vast.  “Nu jij” klonk het – ik was er toch niet geheel gerust in – “ik doe de lijnen wel”.  Het uit de box varen, ook weer geholpen door het schroefeffect, ging prima.  Nu nog terug de box in.  De eerste keer leek het nergens op, maar na een paar pogingen lukte ook dat prima.  Het schip deed exact wat ik van haar verlangde.  Nadat deze test was volbracht voeren we door de haven en legden we op verschillende andere plaatsen aan.  Langs een steiger, aan hoger wal, aan lager wal, het ging allemaal goed.  Zelfs het keren op schroefeffect in een nauw stukje van de haven ging probleemloos.  Ik was overtuigd, dit schip had geen boegschroef nodig, de koop werd rondgemaakt.

Ettelijke jaren hebben we nu gevaren met de WALTA, en altijd hebben we ons kunnen redden zonder die boegschroef.  Als we andere boten zagen die wel een boegschroef nodig hadden bij het aan- en afmeren, liefst bij die moderne schepen uitgerust met een vinkiel, voelden we ons ervaren manoeuvreerders. En toch, zo nu en dan bij het aanmeren, met name in die sluizen, hadden we toch wel onze handen vol, steeg de stress aan boord, en keken we toch wel eens wat jaloers naar die andere schepen met die “krrrrrrrr” motortjes in de boeg.  Eigenlijk kwam voor ons de bekering door Céleste.  Tijdens dergelijke manoeuvres moesten we ons niet alleen bezig houden met het schip maar ook haar met 2 ogen in de gaten houden en met 3 handen in bedwang houden.  Het beslissende moment kwam in de Grevelingensluis.  Op het moment van binnenvaren in de sluis viel Céleste van een trap en kwamen we handen te kort met manoeuvreren, aanleggen, en Céleste helpen.  Dankzij de buil van Céleste hakten we de knoop door.  We gingen op zoek naar een betaalbare boegschroef.

Het volgende voorjaar lag WALTA op de kant bij Delta Yacht in Colijnsplaat en kon operatie “boegschroef” beginnen.  We hadden de volledige inbouw van de boegschroef aan de mensen van Delta Yacht uitbesteed. Gekozen werd voor een Vetus boegschroef van 95 Kgf, de sterkste boegschroef van dat type en merk, welke nog steeds met 12 Volt kan worden gevoed.  De boegschroef zou worden bediend met een bedieningspaneel in het stuurhuis en een tweede bij de stuurstand in de kuip.

Het was even schrikken maar nadat we na een paar dagen op de werf kwamen kijken naar de voortgang zat er een gat met een diameter van meer dan 20 cm aan beide zijden in de boeg.  Op die plek, met een rompdikte van bijna 3 cm, zou de boegschroef worden geplaatst.  Door de gaten werd een koker geschoven, welke op maat gemaakt, en in de gaten en op verschillende steunpunten werd bevestigd.  De koker loopt door de ruimte onder het voorste opbergvak van ons bed in de voorkajuit.  Bovenop de koker werd de motor (circa 30 cm hoog) van de boegschroef gemonteerd, waarbij de as naar de schroef door de koker gestoken wordt.  Het geheel in het opbergvak werd netjes afgewerkt en geschilderd.  Ondanks dat de motor nogal wat plaats in beslag nam, bleef er toch voldoende plaats over om de zak met de halfwinder weer terug in de bak op te bergen.  Aan de buitenkant werd de schroef in de koker (tunnel) gemonteerd, en werd het geheel ook netjes geschilderd.

Dan de elektriciteitsvoorziening nog.  Zware kabels werden aangebracht tussen de boegschroef voorin het schip en de accu’s in de motorkamer, afgezekerd met een paar heftige zekeringen.  Al snel bleek dat de oude accu’s niet van plan waren om ook deze belasting op zich te nemen, en besloten we de hele accubank te vernieuwen en uit te breiden. Nadat ook de bedieningspanelen aangebracht waren was de operatie afgerond.  Terug het water in, en na instructies door Delta Yacht, konden we het resultaat gaan testen.  Eerst in de box: Krrrrr, hé we gaan naar stuurboord; krrrrrr en nu naar bakboord, goh wat leuk zeg.  Daarna gingen de lijnen los.  Er stond een lastige wind, en normaal gesproken zouden we zonder hulplijntje niet probleemloos uit deze box weg kunnen komen.  Achteruit uit de box varende, met de hulp van krrrr de boegschroef draaide de boeg als een zonnetje in de juiste richting, en voeren we op ons gemakje de haven uit.

Inmiddels hebben we het vaarseizoen 2005 afgesloten en kunnen concluderen dat de boegschroef perfect werkt. Een paar keer waren we zelfs blij dat we er één hadden.

Voortaan kunnen we dus manoeuvreer met het gat in de boeg, krrrrrrrr…….

Wil je meer weten over de techniek, stuur dan een email, of kom eens ter plaatse kijken.